چرا بچه ها کاشی را دوست دارند
هنر به کمال رسیده ایرانیان با بهرهگیری از مفاهیم هندسی کیهانی همواره نمود بینهایت در یک نهایت یا صورت بودهاست. باید توجه داشت فرخهرمزد (فرخهرمز)، بزرگ خاندان اسپهبدان، شخصیتی سرشناس در آن برههٔ زمانی بودهاست ولی از شخصیتی به نام خسرو هرمزد در میان بزرگان آن روزگار یادی نشدهاست. در داستان کوتاه فرش های وانگ، که بعدها به رمانی با نام دیاسپورا (Diaspora) تبدیل شد، نویسنده گرگ ایگان، فرضیه ای را با جهان مطرح میکند که در آن موجودات ساکن و موجودات هوشمند با استفاده از الگوهای مولکولی پیچیده، به صورت کاشی های وانگ پیادهسازی شدهاند. ابن خردادبه آن را منطقهای متشکل از ری، اصفهان، همدان، دینور، نهاوند، مهرگانکدک، ماسبدان و قزوین توصیف میکند. این روند همچنان ادامه دارد و بسیاری از روستاهای محل سکونت گویشوران زبانهای مرکز ایران که بیشتر در بخش خاوری استان اصفهان قرار دارند امروزه در معرض تغییر زبانی به سوی فارسی هستند. در ضلع شمالی صحن انقلاب و به قرینه ایوان جنوبی (ایوان طلای نادری) ایوانی دیگر با عنوان ایوان عباسی وجود دارد که مربوط به دوره شاه عباس صفوی است. در مجاورت قلعه سکونتگاهی وجود دارد که به ده کرشاهی معروف است و تا چند سال پیش نیز ساکنانی داشت که با بهرهبرداری از آب قنات موجود در این محل، کشاورزی میکردند.
در حلب، روستایی در ایجرود در راه زنجان به بیجار، او در سال ۱۹۶۴ با سه مرد آخری که هنوز حافظه لرزانی از تاتی خود داشتند، ملاقات کرد، و در گلینقایا در سال ۱۹۷۲ فقط یک پیرمرد وجود داشت که میتوانست به روانی به گویش بومی صحبت کند. با مرگ ابوسعید در سال ۷۳۶ هجری قمری و افول قدرت ایلخانان، شهر سلطانیه اهمیت و شکوه خود را به مرور از دست میدهد و طی سالیان بعد با لشکرکشیهای تیمور گورکانی بخش وسیعی از شهر به نابودی و غارت کشیده میشود. مواد اساسی این گویشها را ایرانشناس مشهور روس، والنتین ژوکوفسکی طی دو سفر تحقیقاتی خود در ایران به سالهای ۱۸۸۳ تا ۱۸۸۶ و ۱۸۸۹ میلادی، سپس اُ. در حالی که میزان استاندارد پنبهٔ کوهی در هوا، صفر و میزانی که سازمان بهداشت و محیط زیست برای آمریکا و اروپا ارائه داده، پنج صد هزارم فیبر بر میلیلیتر است، اندازهگیری این الیاف در هوای تهران، میزان آن را سه هزارم فیبر بر میلیلیتر نشان میدهد. چهار کنج بالای نما را از داخل جمع کرده و چهار ضلع دیگر به وجود آوردهاند که با چهار ضلع اصلی مجموعاً ۸ ضلع میشود که کمربند گنبد را تشکیل میدهد و سقف را بر آن بنا کردهاند و با آن از خارج گنبد مثمن القاعده است.
وجود قزلباشهای ترک نیز مزید بر چرایی شد و زبان ترکی را در آن سرزمین رونق بخشید. این طرح که طبق آن تمام مصوبات مجلس در عدم مخالفت با شرع شیعه باید به تصویب لااقل ۵ مجتهد طراز اول که از بین ۲۰ مجتهد معرفی شده توسط مراجع عتبات به مجلس انتخاب شدهاند برسد پس از مجلس دوم معطل ماند و در تمام دوره پهلوی بدون اینکه لغو شود مسکوت باقی گذارده شد. بهویژه در دورهٔ صفویه بهسبب چیرگی و انبوهی تیرههای ترک شیعه که هواخواه خاندان صفوی بودند و بیشتر کارهای سیاسی و دولتی و لشکری با زبان ترکی صورت میگرفت و مردم مجبور بودند زبان ترکی را فرابگیرند، آذری رفتهرفته جای خود را به زبان فرمانروایان داد تاجایی که در اواخر سدهٔ ۱۱ ق/ ۱۷ م، ترکی در تمام شهرهای بزرگ آذربایجان زبان مادری مردم این مناطق شد. ↑ ۹٫۰۰ ۹٫۰۱ ۹٫۰۲ ۹٫۰۳ ۹٫۰۴ ۹٫۰۵ ۹٫۰۶ ۹٫۰۷ ۹٫۰۸ ۹٫۰۹ ۹٫۱۰ ۹٫۱۱ ۹٫۱۲ ۹٫۱۳ ۹٫۱۴ ۹٫۱۵ ۹٫۱۶ ناشناس، «آذری (زبان)»، دایرةالمعارف کاشی طرح پارکت بزرگ اسلامی، ۲۵۹-۲۶۲. ↑ Ehsan Yarshater. "Azerbaijan vii. The Iranian Language of Azerbaijan".
↑ ۱۲٫۰۰ ۱۲٫۰۱ ۱۲٫۰۲ ۱۲٫۰۳ ۱۲٫۰۴ ۱۲٫۰۵ ۱۲٫۰۶ ۱۲٫۰۷ ۱۲٫۰۸ ۱۲٫۰۹ ۱۲٫۱۰ Yarshater، «Iranian Language of Azerbaijan»، ENCYCLOPÆDIA IRANICA. ↑ ابن حوقل، محمد (۱۳۶۶). طبق گفته ابن مقفع، فهله شامل پنج منطقه بود: اصفهان، ری، همدان، ماه نهاوند و آذربایجان، یعنی منطقهای شامل ماد. پس از یورشهای امیر تیمور به ایران و نفوذ و تسلط سلسلههای قراقویونلو (۸۱۰-۸۷۲ ق/ ۱۴۰۷-۱۴۶۷ م) و آققویونلو (۸۷۲-۹۰۸ ق/ ۱۴۶۸-۱۵۰۲ م) در آذربایجان، زبان آذری بزرگترین آسیبها را دید و در برابر زبان ترکی قبیلههای تاتار (غز یا اوغوز) و اوشار (افشار) و گوگدولاق که در اطراف شهرهای آذربایجان مستقر شده بودند، بهمرور عقبنشینی کرد و تنها در شماری از روستاهای دوردست و در پناه کوهپایهها باقی ماند. ۱. بر پایهٔ بررسیهای جغرافیائی و زمینشناسی، سرآغاز مسیر از خلیج کوچک واقع در باختر خلیج چابهار به سوی شمال آغاز و پس از گذشتن از کنار شهر بم، کویر لوت را گذرانده، از کنار کویر نمک و شهر طبس به سوی شمال عبور نموده در حوالی ۱۳۰ کیلومتری خاور شاهرود به سوی شمال باختری متمایل شده و پس از گذشتن از کنار گرگان به بندر ترکمن در دریای خزر میرسد. فرایند ترکسازی زبانی آذربایجان تا به امروز ادامه دارد، و حتی در مناطق مرزی، گویشهای اصلی همچنان جای خود را به ترکی میدهند.